Bắc Macedonia và câu chuyện cổ tích vô bổ

Khi quyết định tăng số đội tham dự EURO lên thành 24, và có thể nhiều hơn nữa vào tương lai, câu cửa miệng của UEFA bao giờ cũng là "đi kèm với chất lượng". Nhưng mọi thứ có diễn ra đúng như lời UEFA nói hay không thì đã hiển thị hết trên sân cỏ.

Tăng số đội tham dự, đồng nghĩa với tăng cơ hội góp mặt của những đội bóng nhỏ bé như Bắc Macedonia và Phần Lan. Và sự thực, với người dân của những quốc gia này, việc có lần đầu tiên tham dự EURO là một sự kiện để đời. Nhưng xét trên khía cạnh thể thao, nó hoàn toàn vô bổ.

24 đội tham gia, lấy 16 đội vào vòng sau. UEFA đã cố gắng kéo dài nhất có thể giải đấu của mình để phát triển doanh thu. Nhưng nhìn một cách chính xác, điều này có khác gì thêm một vòng loại nữa cho VCK - vốn là Vòng 1/8 như hiện tại.

Sau cái vòng loại bổ sung này, 8 đội lót đường sẽ ra đi, và phần còn lại thì vẫn là cái lõi tinh hoa như mọi khi. Về mặt bản chất, nó không đem đến sự cạnh tranh gắt gao hơn như UEFA quảng cáo, mà chỉ đơn thuần phục vụ mục đích số lượng.

Hãy nhìn vào Bắc Macedonia. Nhiều người nói đến với EURO 2020 là họ đang viết ra một câu chuyện cổ tích. Nhưng thực ra thì họ viết chuyện viễn tưởng. Sự khác nhau nằm ở đâu? Cùng là những thứ tưởng tượng ra nhưng chẳng có yếu tố lãng mạn nào ở đây.

Đúng là Bắc Macedonia đã vượt qua vòng loại nên họ xứng đáng có mặt ở đây. Nhưng đấy là vì những nhà tổ chức muốn thế nhiều hơn là việc Bắc Macedonia có đủ thực lực. Trong 2 trận play-off cuối cùng để giành vé tới EURO 2020, Bắc Macedonia đối đầu Kosovo và Georgia. Kosovo đứng thứ 120 trên BXH FIFA, nghĩa là thấp hơn cả Việt Nam. Georgia đứng thứ 91, trên Việt Nam đúng một bậc.

Chất lượng của Bắc Macedonia là không đủ để tranh tài ở một sân chơi đỉnh cao, kể cả khi nó đã bị kéo xuống rất thấp với một bảng đấu gồm cả Áo và Ukraine. Đội hình của Bắc Macedonia trông thì có vẻ như rất giàu sức chiến đầu với nhiều cái tên thi đấu ở Anh, Tây Ban Nha, Italia, Pháp.... Nhưng tiền đạo chủ lực của họ thì là một Goran Pandev 37 tuổi - người từng tuyên bố chia tay ĐTQG vào năm 2015.

Bỏ qua những yếu tố đó, hãy nhìn vào các diễn biến trên sân. Bắc Macedonia đã tạo ra chút thú vị khi ghi bàn ở cả 2 trận đầu gặp Áo và Ukraine. Nhưng chung cuộc vẫn thủng lưới tới 5 bàn và không giành được điểm nào. Đến trận cuối cùng gặp Hà Lan, với tâm thế cực kỳ thoải mái khi không còn gì để mất, Bắc Macedonia tưởng như có thể chiêu đãi người hâm mộ bằng 90 phút bùng nổ. Nhưng không, lại là 90 phút mà họ bị bóc trần. 

Hà Lan vừa đá vừa chơi vẫn ghi tới 3 bàn vào lưới đối thủ tội nghiệp. Bắc Macedonia trông hoàn toàn vô vọng trước một đội bóng đã xa thời kỳ hoàng kim của mình từ rất lâu. Với trình độ chênh lệch như vậy, liệu Hà Lan và Bắc Macedonia có thu được thành quả gì từ sự giao lưu này?

Nếu mục đích của UEFA là tăng thêm số bàn thắng cho các VCK EURO thì họ thực sự rất thành công. Còn nếu nói về sự song hành phát triển, hay mang niềm vui tới cho cả châu lục thì thôi đi, mọi thứ đã bị cường điệu quá rồi.

Bắc Macedonia chỉ đủ sức vượt qua những tiêu chuẩn vòng ngoài - thứ mà người ta đã cố tình hạ thấp rất nhiều. Bắc Macedonia không có lỗi. Sẽ chẳng bao giờ có lỗi khi một học sinh dốt muốn đi học. Nhưng ghép học sinh đó vào lớp chọn thì là sai lầm của nhà trường. Đôi bên sẽ chỉ tự dày vò nhau trong niềm hân hoan giả tạo của phụ huynh, còn thực chất, ai dốt vẫn dốt, còn người giỏi thì chẳng giỏi thêm.