Đội tuyển Ý, không hay như người ta nghĩ

Trước một đội Áo giàu thể lực, chủ động đá thấp, phòng ngự số đông dày đặc và chơi rất chậm, Ý đã hầu như không thể có được các pha tấn công biên và trung lộ với tốc độ cao, biến ảo như họ đã làm được trước Thổ Nhĩ Kỳ và Thuỵ Sỹ. Bộ ba Berardi, Immobile, Insigne có rất ít liên lạc với nhau. Verratti và Jorginho dù đã làm chủ hoàn toàn tuyến giữa trong hiệp 1 nhưng bộ đôi này cùng với Barella, Spinazzola cũng không tạo ra được nhiều pha bóng đủ tốt để làm khó hàng phòng ngự và thủ môn của Áo.

Tình huống đáng kể nhất của Ý trong hiệp thi đấu đầu tiên là cú đá chìm bằng má ngoài của Barella bị thủ thành Bachmann dùng chân cản phá và cú sút của xa tiền đạo Immobile đưa bóng trúng cột dọc gần góc chữ A. Còn lại tất cả các màn phối hợp để tiếp cận khung thành Bachmann của Ý đều bị hàng thủ dưới sự chỉ đạo của thủ quân D. Alaba hoá giải. Sự bế tắc trong tấn công của Ý ở hiệp 1 tiếp tục kéo dài sang hiệp 2 và tình hình còn trở nên xấu đi khi hàng tiền vệ không còn duy trì được khả năng quán xuyến khu trung tuyến để gây sức ép lên khung thành tuyển Áo.

Ở chiều ngược lại, các tuyển thủ của Áo rất khoẻ, chơi áp sát và tranh chấp quyết liệt. Từ chỗ chủ động đá thấp và ưu tiên phòng ngự trong hiệp 1, Áo đã dần mạnh dạn dâng lên tổ chức các đường tấn công ở hiệp 2. Và có những thời điểm hàng thủ chưa để thủng lưới bàn nào sau 11 trận gần nhất của Ý đã trở nên lúng túng, chao đảo trước những nỗ lực dứt điểm của Arnautovic, Sabitzer, Baumgartner.

Phút 68, cú đánh đầu ghi bàn của Arnautovic nhưng bị VAR xác định là việt vị đã khiến các tifosi được một phen rụng tim. Còn biểu cảm của Bonucci, Donnarumma sau khi bóng vào lưới thì cho thấy họ đã không hề kiểm soát được tình hình. Việc số 7 của Áo bị từ chối bàn thắng mở tỉ số chỉ là may mắn của Ý chứ không phải họ đã bẫy việt vị thành công. May mắn cho Ý là Áo cũng chỉ làm tốt được khâu phòng ngự, nếu họ có hàng công mạnh hơn thì có thể họ đã có bàn thắng trong hiệp 2 và Ý mới là đội phải về nước.

Mô tả lại những diễn biến chủ yếu của 90 phút thi đấu chính thức như vậy để thấy rằng, HLV Roberto Mancini có lẽ đã hơi cầu toàn trong trận đấu này. Khi thấy đội bóng của mình chơi tấn công bế tắc thậm chí là bị ép sân trong nửa đầu hiệp 2 nhưng Mancini vẫn đợi đến phút 67 mới bắt đầu có sự thay đổi nhân sự. Tuy nhiên, với Locatelli thay cho Verratti, Pessina thay cho Barella thì cơ bản ý đồ tấn công của Ý lúc này cũng chưa thực sự rõ ràng. Đây mới chỉ là phương án nhằm cân bằng tuyến giữa để đảm bảo an toàn cho mành lưới của Donnarumma trước khi nghĩ đến việc kết liễu đối thủ.

Phải cho đến phút 84 với việc cùng lúc tung vào sân cả F. Chiesa và A. Belotti để làm mới hàng công, người ta mới thấy được tinh thần quyết thắng trong 90 hay 120 phút của cựu HLV Manchester City. Và những quyết định thay người dù bị cho là hơi muộn này của Mancini đã phát huy hiệu quả. Bàn thắng mở tỉ số vô cùng quan trọng đến từ F. Chiesa vào phút 95 và bàn nâng tỉ số lên 2-0 của M. Pessina vào phút 105 đã trở thành hai điểm sáng nhất của đội tuyển Ý trong trận đấu hôm nay.

Hai bàn thắng đó không chỉ là tỉ số. Nó chỉ ra cho Mancini về những phương án đội hình, các mảng miếng tấn công khi gặp phải những đối thủ giống như Áo. Và, một điều cũng rất quan trọng, đó là thời điểm đưa ra sự điều chỉnh. Nếu muốn giải quyết trận đấu trong 90 phút thì Ý cần tăng cường hàng công khi nào, gây sức ép ra sao?

Đoàn quân Thiên Thanh dưới thời Roberto Mancini là một đội bóng rất khác với những đội tuyển Ý trong quá khứ. Lối chơi kiểm soát bóng, đan xen linh hoạt giữa ban bật nhỏ, nhuyễn đánh vào trung lộ với các pha dâng bóng từ hai cánh rồi căng ngang vào trong đã biến Azzurri trở thành một đội bóng tấn công đẹp mắt rất đáng xem. Tuy thế, chỉ với liều thuốc thử được cho là nhẹ như Áo thôi Ý đã bộc lộ những hạn chế nhất định của mình.

Ý thiếu một trung phong có thể độc lập tác chiến, “tự làm tự ăn” như kiểu Lukaku hay Mbappe. Immobile và Belotti có thể dứt điểm tốt nhưng khả năng qua người và xử lý tinh tế trong phạm vi hẹp thì không. Ý thiếu một mũi khoan phá trực diện vào trung lộ với tốc độ và sự lắt léo để làm rối loạn hàng thủ đối phương. Berardi có tốc độ nhưng chưa đủ lắt léo. Insigne nhanh nhưng chưa đủ sắc và thường thiếu chính xác ở những khâu cuối cùng (chỉ có Chiesa là tiệm cận mẫu hình này và phần nào đã thể hiện tốt mỗi khi vào sân từ ghế dự bị).

Ý cũng thiếu một máy quét phía sau những Verratti, Barrella hay Locatelli, Pessina để những tiền vệ này bớt lo lắng khi dâng cao tấn công cũng như giảm nhiệt cho hàng hậu vệ với hai lao tướng không còn nhanh nhẹn là Chiellini và Bonucci. Jorginho và Verratti có lối chơi khá giống nhau. Họ cầm bóng, thoát pressing và giữ nhịp tốt. Họ có những đường chuyền tiền kiến tạo (key pass) và kiến tạo sắc sảo. Nhưng cả hai đều không thuộc mẫu tiền vệ phòng ngự mạnh mẽ như Gattuso hay De Rossi trước đây. Vì thế, nếu Ý gặp một đối thủ có hàng tiền vệ mạnh thì sơ đồ 4-3-3 của Mancini sẽ khó trụ vững.

Ý đã tiến vào tứ kết, nơi họ sẽ chạm trán hoặc là Bồ Đào Nha hoặc là Bỉ. Đó đều là những đối thủ rất mạnh, đặc biệt ở khả năng tấn công. Nếu muốn tiếp tục chinh phục giấc mơ vô địch châu Âu, thầy trò Mancini sẽ buộc phải nâng cấp mình lên cả về công và thủ, đặc biệt là khả năng phòng thủ từ xa. Bàn thua hụt ở phút 68 và bàn thua ở phút 114 trong trận đấu với Áo hôm nay cho thấy hàng hậu vệ của Ý là chưa đủ nhanh và tập trung trước các tiền đạo có khả năng luồn lách, chạy chỗ khôn ngoan hay có sức mạnh tranh chấp, tì đè quyết liệt.

Đội tuyển Ý tấn công đẹp mắt và đầy tươi mới đang được thế giới khen ngợi, nhưng người ta sẽ quên nhanh khi Ý thất bại. Vì thế, nhiệm vụ của Mancini cùng các học trò lúc này không phải là duy trì lời khen mà là đi tìm lời giải cho các mảng miếng chiến thuật mới để công phá những hàng thủ kiên cố như của Áo cũng như sẵn sàng cho một phòng tuyến có chiều sâu thách thức mọi đối thủ.

Đội tuyển Ý sau trận đấu với Áo có lẽ đã không còn như người ta nghĩ. Nhưng, chính vào những lúc người ta không còn coi trọng Ý lại là lúc quân đoàn Thiên Thanh tiến lên mạnh mẽ và khiến cả thế giới phải ghi nhận mình. Hãy cùng chờ xem người Ý thể hiện ra sao tại tứ kết Euro 2020.